Oświetlenie pojazdów kolejowych

[trojmiejski]

Zauważyłem, że rury w Bipach padają częściej niż bym przypuszczał, świetlówki które 2 tygodnie temu były jeszcze sprawne, teraz są zdechłe, tu świetlówka na dolnym pokładzie członu C:


Górny pokład:


Człon D, widać pulsujące pasy często widoczne przy zasilaniu wysokoczęstotliwościowym:

[MRP200]

A nie została ta świetlówka przypadkiem poluzowana przez pasażera. Bo w Bipach zdarzało się to dość często, szczególnie na porannych kursach, kiedy to sporo ludzi jechało do pracy, a chcieli jeszcze trochę pospać. A że świetlówka dawała po oczach, to wystarczyło ją przekręcić i oprawa gasła. W przypadku opraw o innej konstrukcji oprawek stosowano patent polegający na włożeniu od jednej strony kilkakrotnie złożonego kawałka papieru pomiędzy świetlówkę a oprawkę.

[famabud]

Do niedawna w sumie myślałem, że to "wyładowanie prązkowe" przy zimnej świetlówce to efelt zasilania świetlówki prądem stałym. Okazuje się, że to efekt wysokiej częstotliwości wyładowania. Czy zatem w ogóle można zasilić świetlówkę prądem stałym?

[MRP200]

Można jak najbardziej. W czasach kryzysu w prasie elektronicznej było sporo różnego rodzaju patentów, na przedłużenie żywotności świetlówek, a wszystkie opierały się na zasilaniu świetlówek prądem jednokierunkowym poprze mostek prostowniczy zazwyczaj połączony z układem powielacza, który zapewniał zapłon świetlówki. Zresztą kilku kolegów z forum namiętnie lubi się w ten sposób oświetlać, wykorzystując zużyte rury.

[trojmiejski]

Jakby była poluzowana to nie świeciłaby w ogóle, a nawet na tym pierwszym zdjęciu widać bardzo słabe wyładowanie.

Warto zwrócić uwagę, że większości przypadków zużycia, także widocznych na zdjęciach świetlówki nie świecą elektrodami, a raz się zdarzyło, że świeciła:

[famabud]

Można jak najbardziej. W czasach kryzysu w prasie elektronicznej było sporo różnego rodzaju patentów, na przedłużenie żywotności świetlówek, a wszystkie opierały się na zasilaniu świetlówek prądem jednokierunkowym poprze mostek prostowniczy zazwyczaj połączony z układem powielacza, który zapewniał zapłon świetlówki. Zresztą kilku kolegów z forum namiętnie lubi się w ten sposób oświetlać, wykorzystując zużyte rury.

Czasem mam problem z łączeniem faktów... :/

Ale fabrycznie się to spotykało bądź spotyka? Rozumiem, że świetlówki w oprawach autobusowych Mawel/Polam Suwałki są zasilane prądem przemiennym za pomocą przetwornicy?

[trojmiejski]

Chyba w Wielkiej Brytanii pierwsze wagony metra ze świetlówkami wyprodukowane w czasie wojny lub tuż po niej miały zasilanie świetlówek prądem stałym, nawet był układ który przy każdym zapłonie zmieniał kierunek przepływu prądu.
Wszędzie indziej potem stosowano prąd przemienny.

Oprawy Mawela mają przetwornicę elektroniczną, tak wygląda jej schemat:

[Lampka]

Ta przetwornica jest zbudowana na jednym tranzystorze, więc świetlówka w niej pracuje na prądzie jednokierunkowym o przebiegu prostokątnym. A zatem w podobny sposób jak w układach z prostownikiem lub w latarkach - wkręcisz zużytą świetlówkę, ustawiając sprawną elektrodę jako katodę, to jeszcze trochę poświeci, aż padnie ta elektroda. To wyjaśnia, dlaczego tak czesto świetlówki w tych oprawach świecą "do połowy" i mimo faktu, że jedna końcówka potrafi być totalnie czarna, rura świeci jeszcze w normalny i stabilny sposób.
W przetwornicach stosowanych w pociągach, świetlówki są zasilane prądem przemiennym o podwyższonej częstotliwości. Widać, że w tych układach z pociągów, elektrody z reguły zużywają się równomiernie i nie ma niesymetrii. Chociaż z drugiej strony te układy z pociągów to jakieś dziwactwa... Chyba nigdy nie przestaną mnie zaskakiwać. Dlaczego niby w tym jednym świeci elektroda? Czyżby za niskie napięcie zapłonu i dlatego (widać tam rurę T8)? Tylko czemu świeci jedna, a nie obie... Zwykle jeżeli jedna skrętka padnie, to obwód się przerywa i działanie się kończy. I dlaczego nie świecą skrętki w tych rurach T12?

Wydaje mi się, że te rury T12 jeszcze by odpaliły w normalnym układzie, na końcówkach nie ma żadnych zaciemnień, tylko musiałby to być układ z zapłonem na ciepło

[trojmiejski]

Zasilanie jest jednopołówkowe, lecz podobnie jak w kolejowych układach jest to zasilanie wysokoczęstotliwościowe, nie jest widoczne tętnienie światła.

Świetlówka ze zużytą elektrodą to Radium T8:


Widok od strony elektrody która nie świeciła:


Ten Radium to dla mnie też pierwszy raz kiedy widziałem tak mocno świecącą elektrodę w wagonie. Wcześniej widziałem świecące elektrody w EN57 lecz jak już było przedstawione sposób zasilania świetlówek w EN57 jest znacząco inny niż w wagonach:

[MRP200]

Ta przetwornica jest zbudowana na jednym tranzystorze, więc świetlówka w niej pracuje na prądzie jednokierunkowym o przebiegu prostokątnym. A zatem w podobny sposób jak w układach z prostownikiem lub w latarkach - wkręcisz zużytą świetlówkę, ustawiając sprawną elektrodę jako katodę, to jeszcze trochę poświeci, aż padnie ta elektroda. To wyjaśnia, dlaczego tak czesto świetlówki w tych oprawach świecą "do połowy" i mimo faktu, że jedna końcówka potrafi być totalnie czarna, rura świeci jeszcze w normalny i stabilny sposób.

Wydaje mi się, że te rury T12 jeszcze by odpaliły w normalnym układzie, na końcówkach nie ma żadnych zaciemnień, tylko musiałby to być układ z zapłonem na ciepło

Zasilanie jest jednopołówkowe, lecz podobnie jak w kolejowych układach jest to zasilanie wysokoczęstotliwościowe, nie jest widoczne tętnienie światła.

Skoro na wyjściu jest transformator, to przebieg wyjściowy musi być dwukierunkowy. Raczej nie wynaleziono jeszcze transformatorów na prąd stały. Pokazana na schemacie przetwornica, to prosta przetwornica samodławna, o dość niesymetrycznym przebiegu wyjściowym (ale na 100% nie jest to przebieg prostokątny). Jedna z połówek przebiegu ma zdecydowanie większą amplitudę, stąd wrażenie zasilania jednokierunkowego. Różnica jest w kształcie i amplitudzie obydwu połówek napięcia wyjściowego, jednak "powierzchnia" pod obydwoma połówkami przebiegu musi być identyczna. W większości przetwornic stosuje się układ z dwoma tranzystorami pracującymi mostkowo, z racji, że taka przetwornica ma większą sprawność i symetryczny przebieg przebieg na wyjściu.